Khi dạy trẻ phát âm, một trong những vấn đề mà cha mẹ quan tâm đó là cách phát âm chuẩn L và N. Bởi có rất nhiều vùng miền xảy ra tình trạng phát âm nhầm lẫn giữa L và N. Vậy cách khắc phục lỗi này được thực hiện như thế nào. Mời bạn đọc tìm câu trả lời thông qua nội dung bài viết.
>> Xem thêm: Nguyên nhân, biểu hiện và cách chữa nói lắp hiệu quả
>> Xem thêm: 4 Cách thay đổi giọng nói hiệu quả nhất nhất dành cho bạn
Mục lục bài viết
Nguyên nhân gây nên sự nhầm lẫn của L và N trong Tiếng Việt
Có rất nhiều nguyên nhân khiến nhiều người nhầm lẫn khi phát âm L và N. Ví dụ như:
- Nguyên nhân thứ nhất: Do ngọng bẩm sinh ( hay còn được gọi là ngọng sinh lý). Đó là các cơ quan phát âm bị lỗi ngay từ khi sinh ra như: đầy lưỡi, ngắn lưỡi, răng mọc lệch có nhiều khe hở, khớp cắn ngược. Tức là bộ máy cấu âm gặp khiếm khuyết.
- Nguyên nhân thứ hai: Do thói quen trong quá trình giao tiếp với xã hội. Cụ thể:
- Khi mới học phát âm, bé thường xuyên giao tiếp và tiếp xúc với những người bị ngọng L và N nên hình thành thói quen nói ngọng mà bản thân không biết
- Ngoài ra, có thể do thói quen trêu đùa cố tình nói ngọng lâu ngày thành quen miệng.
- Phát âm lẫn lộn giữa n và l điển hình ở một số địa phương ở miền Bắc như Ninh Bình, Thái Bình, Hải Dương, Nam Định, Vĩnh Phúc.
3. Nguyên nhân thứ 3: Việc giảng dạy Tiếng Việt chưa thật sự chú ý đến việc rèn luyện kỹ năng phát âm chuẩn cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Do vậy, khi lớn trẻ rất khó để sửa phát âm.
Lỗi phát âm nhầm lẫn giữa L và N xảy ra ở nhiều vùng miền phía Bắc
Cơ chế phất âm chuẩn của N
Để phát âm chuẩn chữ N, bạn cần chú ý những điểm như sau:
- Thứ nhất: Để cho phần trước lưỡi cân bẹt ra. Khi phát âm, bạn nâng cao lưỡi sao cho chúng dính sát với hàm trên. Ngoài ra, mép lưỡi cần phải bịt kín hàm răng trên để hơi không bị truyền qua miệng. Khi nói N, khoang miệng không được mở quá rộng, mép hơi mở ra hai bên.
- Thứ hai: Để tạo thanh, bạn cần thổi hơi từ cổ ra ngoài mũi. Lưu ý, khi đọc không được cho hơi qua miệng để cho chữ phát âm được chuẩn nhất. Khi phát âm, lưỡi sẽ đột ngột bật xuống. Và khi đó, luồng hơi mới thoát ra ngoài qua miệng.
- Thứ ba: Để tạo nên âm thanh, trong quá trình cấu âm sẽ tạo ra luồng hơi qua mũi làm rung hơi. Do đó, có thể khẳng định rằng âm “n” chính là âm mũi.
- Thứ 4: Mức độ tham gia của dây thanh sẽ rung mạnh, vì thế âm “n” còn được gọi là âm vang.
Cơ chế phát âm chuẩn chữ L
Để phát âm chuẩn chữ L, bạn cần chú ý những điểm như sau:
- Thứ nhất: Định vị đầu lưỡi chuẩn khi phát âm L là đầu lưỡi nhọn ra, sau đó nâng lên đặt xát với phía sau lợi răng cửa của hàm trên. Đồng thời, mép lưỡi hạ thấp xuống để hơi có thể thoát ra ngoài qua hai mép lưỡi. Vfa khi phát âm, hàm dưới hơi hạ xuống để khoang miệng được mở rộng hơn hơn.
- Thứ 2: Thổi hơi từ trong cổ ra ngoài miệng để tạo âm thanh. Đặc biệt, khi phát âm không cho hơi qua mũi. Lúc nào hơi đạt đủ qua miệng sẽ làm rung không khí trong khoang miệng và tạo ra âm thanh. Lúc này đầu lưỡi sẽ bật xuống dưới, luồng hơi sẽ đẩy ra ngoài qua miệng.
- Thứ 3: Tạo âm thanh bằng cách đưa luồng hơi qua miệng làm rung không khí trong miệng. Do vậy, âm L là âm miệng.
- Thứ 4: Dây thanh sẽ rung mạnh khi phát âm “L” nên gọi là âm vang.
Tư thế đặt lưỡi chuẩn khi phát âm L và N
Hướng dẫn cách phát âm chuẩn L và N trong Tiếng Việt
Bước 1: Đặt đúng lưỡi vào vị trí khi dạy trẻ phát âm
Khi phát âm L, đầu lưỡi sẽ được đặt ở chân răng hàm trên, đồng thời miệng hơi mở ra để lấy hơi. Sau đo, người đọc uốn đầu lưỡi cong lên rồi bật thật mạnh để tạo “L”. Tiếp theo, hạ thấp lưỡi xuống từ từ cho đến khi hơi luồn qua họng qua mép lưỡi để tạo thành âm.
Khi phát âm N, đầu lưỡi sẽ được đặt ở chân răng ràm trên. Đồng thời, vòm họng cứng để miệng hơi mở khi nói. Tiếp tục để lưỡi cứng lại và bật nhẹ đầu lưỡi xuống. Khi nói, bạn sẽ nhận thấy luồng hơi từ họng qua hai lỗ mũi tạo thành âm.
Học cách phát âm chuẩn L và N
Bước 2: Dạy trẻ phát âm L và N nhiều lần
Cách phát âm chuẩn L và N chính là dạy bé phát âm nhiều này. Cha mẹ có thể dạy theo mức độ từ chậm đến nhanh dần. Sau đó cho bé học phát âm xen kẽ giữa L và N với nhau.
Bước 3: Luyện đọc văn bản
Trước khi bắt đầu luyện tập phát âm, các mẹ có thể bắt đầu từ những từ đơn giản, sau đó nâng dần cấp độ lên những từ ghép có chứa phụ âm đầu là L và N.
Đầu tiên, bố mẹ sẽ cho bé đọc nguyên chữ L, nguyên chữ N. Sau đó các bậc phụ huynh sẽ cho bé đọc lẫn lộn các từ có cả L và N.
Bước 4: Luyện phát âm qua giao tiếp
Học phát âm qua giao tiếp giúp các bé có thể cải thiện đáng kể tình trạng bị ngọng của mình. Việc giao tiếp thường xuyên mỗi ngày sẽ khắc phục được sự nhầm lẫn giữa L và N.
Lưu ý bố mẹ nên nói thật chậm những từ có chứa L và N để các bé nghe rõ và dễ dàng ghi nhớ hơn.
Một số phương pháp rèn luyện cách phát âm chuẩn giữa L và N
Tự rèn luyện phát âm phụ âm L và N
Để giúp bé rèn luyện cách phát âm đúng, trước hết bố mẹ phải là những người phát âm chuẩn. Muốn làm được điều này, bố mẹ phải hiểu rõ cơ chế phát âm giữa L và N.
Tiếp theo, các bậc phụ huynh sẽ cho bé phát âm chuẩn L và N bằng cách đọc đi đọc lại những từ có 2 phụ âm này. Ngoài ra, bố mẹ có thể vận dụng các bài tập trắc nghiệm để chọn L và N.
Sửa lỗi sai L và N thông qua hoạt động làm quen với chữ cái
Để rèn luyện cách phát âm chuẩn L và N, bố mẹ cần phải đọc thật to để bé có thể nghe rõ và hiểu được cơ chế phát âm của chúng.
Cụ thể, khi đọc L, lưỡi uốn cong, đầu lưỡi uốn vào trong và đưa sát vào lợi phía trên. Còn khi đọc n, lưỡi để thẳng và chạm vào chân răng hàm dưới. Tiếp theo, bố mẹ sẽ luyện đọc nhiều lần từng phụ âm L và N và đọc cùng con. Với biện pháp này, các bậc phụ huynh có thể áp dụng một số trò chơi để bé cảm thấy hứng thú hơn trong quá trình học tập. Ví dụ như: trò chơi “ai đúng”, trò chơi “tìm chữ”.
Rèn trẻ phát âm thông qua các hoạt động khác
Bạn có thể rèn trẻ phát âm thông qua một số hoạt động khác như sau:
- Hoạt động giáo dục thông qua âm nhạc với các bài hát chứa các từ L và N.
- Hoạt động giáo dục văn học với các câu chuyện có chứa L và N
- Hoạt động thể dục vận động với các trò chơi liên quan đến L và N như nhảy lò cò, nu na nu nống.
Ngoài ra còn rất nhiều những hoạt động khác trong cuộc sống có thể giúp trẻ học cách phát âm chuẩn L và N. Cha mẹ có thể áp dụng cho con để giúp bé mở mang kiến thức và luyện tập phát âm đúng chuẩn ngay từ khi còn nhỏ.
Khuyến khích trẻ tự phát hiện và sửa lỗi
Với phương pháp này, các cha mẹ có thể áp dụng cho bé từ 2-3 tuổi. Phương pháp này được thực hiện bằng cách để bé cùng đọc một câu chuyện. Theo dõi các con đọc xem bé đã phát âm chuẩn chưa, nếu bé phát âm sai thì có thể yêu cầu các con sửa lại cho đúng.
Tổng kết
Với cách phát âm chuẩn L và N mà Box.edu chia sẻ trong bài viết. Hy vọng các bậc cha mẹ có thể áp dụng cho bé nhà mình để giúp các bé có thể phát âm đúng chuẩn và giao tiếp hiệu quả ngay từ khi còn nhỏ.
Để biết thêm những phương pháp luyện giọng giúp con phát âm chuẩn L và N hãy cùng tham khảo khoá học luyện giọng nói trên Box cùng các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này.
Cảm ơn và chúc các bạn thành công!
