Rất nhiều người còn chưa biết đến tầm quan trọng của giao tiếp phi ngôn ngữ. Loại hình giao tiếp này là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công và xây dựng mối quan hệ thân thiết với mọi người xung quanh. Hãy cùng Box.edu khám phá bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về loại ngôn ngữ giao tiếp này nhé!
Mục lục bài viết
Giao tiếp phi ngôn ngữ là gì?
Giao tiếp phi ngôn ngữ là một cách để gửi và nhận thông điệp. Đối với những gì mà chúng ta thể hiện ra bên ngoài trong giao tiếp. Loại hình giao tiếp này gồm những thao tác của các bộ phận trên cơ thể:
- Cử chỉ
- Biểu cảm khuôn mặt
- Ánh mắt
- Nụ cười
- Giọng điệu
- Dáng đứng
- Khoảng cách
Đó là những cách để bạn dễ dàng bày tỏ thái độ, cảm xúc của bản thân trong cuộc trò chuyện. Và đó cũng là cơ sở để bạn cảm thấy thoải mái và tự tin hơn. Loại hình ngôn ngữ này còn giúp bạn dễ dàng thu hút sự chú ý của đối phương. Tránh gây ra nhầm lẫn, hiểu lầm trong giao tiếp. Ngay cả khi bạn đang im lặng thì đối phương vẫn có thể thông qua giao tiếp phi ngôn từ để hiểu bạn hơn.
Giao tiếp phi ngôn ngữ là gì?
Trong quá trình giao tiếp, các nhà khoa học đã nghiên cứu ra có 3 yếu tố chính:
- Ngôn ngữ
- Cường độ giọng nói
- Phi ngôn ngữ
Nhưng trong đó ngôn ngữ chỉ chiếm một phần rất nhỏ 7,01% tác động đến người nghe. Tiếp đó là tới cường điệu giọng nói 37,98%. Nhưng yếu tố quan trọng nhất chiếm tới 55,01% là phi ngôn ngữ.
Đôi khi những gì được thốt ra từ chính miếng của bạn và những gì đang được truyền đạt qua ngôn ngữ cơ thể sẽ không ăn khớp nhau. Điều này sẽ làm cho đối phương cảm thấy không tin tưởng bạn. Họ sẽ nghĩa là bạn đang không chung thực.
Chính vì thế mà loại hình thức giao tiếp này có chức năng quan trọng là giúp truyền tải thông điệp nhanh chóng và dễ dàng hơn. Giúp cho người tham gia hiểu rõ được vấn đề, cảm xúc của người đối diện đạt được mục đích trong giao tiếp.
Ví dụ nếu bạn nói rằng “Mình phải đi rồi”. Nhưng đôi mắt và gương mặt của bạn là biểu thị sự lưu luyến, ngượng ngùng. Lúc này người đối diện sẽ cảm nhận được rằng bạn đang chưa muốn rời xa họ và kết thúc cuộc trò chuyện này.
Vai trò của giao tiếp phi ngôn ngữ
Ngày nay xã hội phát triển toàn diện, đặc biệt là các ngành kinh doanh đang chiếm vị thế lớn và được nhiều người quan tâm. Trong đó loại hình giao tiếp phi ngôn ngữ đóng vai trò rất quan trọng.
Những ai thành thạo kỹ năng này sẽ trở thành một người tinh tế và biết kiểm soát cảm xúc của mình. Bản thân họ sẽ tự ý thức và điều khiển được bản thân, hành động và lời nói. Đồng thời loại hình này cũng giúp bản thân mỗi người hiểu rõ về từng đối tác mà họ sẽ tiếp cận. Và quyết định đưa ra những định hướng đúng đắn trong mọi tình huống.
Vai trò của giao tiếp phi ngôn ngữ
Ngoài ra, kỹ năng này cũng đóng vai trò quan trọng khi thể hiện những tình huống tiếp xúc lần đầu với người khác. Cần thể hiện cử chỉ, điệu bộ và trình bày nội dung cho người đối diện. Và bản thân bạn cũng cần phải học được cách đọc và hiểu rõ được ý nghĩa của chúng.
Bản thân bạn cũng sẽ rèn luyện được những kinh nghiệm để giúp nhận biết đối phương. Và kiểm soát được bản thân và cảm xúc trong giao tiếp.
Các loại giao tiếp phi ngôn ngữ
Ngôn ngữ cơ thể
Ngôn ngữ cơ thể bao gồm các chuyển động cơ thể: biểu cảm khuôn mặt, giao tiếp bằng ánh mắt. Đó là loại ngôn ngữ kì diệu có sức biểu đạt gợi cảm dành cho lời nói của người nghe. Vì thế mà nó thường xuyên được sử dụng trong giao tiếp.
Đặc biệt là trong các buổi thuyết trình và diễn thuyết trước đám đông. Kỹ năng sử dụng kết hợp ngôn ngữ cơ thể rất nhiều. Nó giúp cho bài thuyết trình của bạn thêm thuyết phục và thu hút người nghe. Và đặc biệt là những cử chỉ, hành động của tay cũng mô tả được sống động nội dung. Bài thuyết trình của bạn cũng sẽ trở nên gợi cảm, chân thực hơn rất nhiều.
Bản thân mỗi cá nhân cần phải rèn luyện phong thái và cách di chuyển để truyền đạt và phát triển nội dung. Đặc biệt là khuôn mặt, nó chiếm tỉ lệ rất cao trong việc biểu lộ ngôn ngữ cơ thể. Tuyệt đối không được chau mày, nhăn nhó, nhíu mày hoặc biểu cảm những khuôn mặt như nghi ngờ, đắn đo, ngạc nhiên,….
Kỹ năng này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc dạy trẻ giao tiếp và khám phá thế giới xung quanh. Chính vì thế bạn cũng nên chú trọng rèn luyện cho trẻ từ khi còn nhỏ để giúp trẻ phát triển toàn diện.
Giọng nói
Mỗi cá nhân có đều có thái độ phụ thuộc vào âm sắc và tùy chỉnh cao độ của giọng nói sao cho phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp lúc đó. Đặc biệt là với hình thức phi ngôn ngữ đang được sử dụng phổ biến rộng rãi hiện nay là quảng cáo.
Trong cuộc sống kiểu phi ngôn ngữ được nắm bắt quả cao độ âm sắc của giọng nói. Và nó cũng được sử dụng rất nhiều trong các trường hợp giao tiếp. Biểu hiện dễ minh họa bạn có thể hiểu rõ nhất đó là khi con người biểu lộ cảm xúc.
Các loại giao tiếp phi ngôn ngữ
Khi vui họ có giọng nói âm sắc cao hơn bình thường và khi buồn thì tông giọng sẽ hạ và trầm xuống. Đặc biệt khi cãi nhau ngoài biểu lộ qua gương mặt thì cao độ của người đang nóng giận cũng sẽ cao hơn bình thường.
Ngoại hình cá nhân
Tuỳ vào từng trường hợp mà chúng ta cần biết phân loại trang phục và lựa chọn trang phục phù hợp. Như bạn thường thấy những người làm trong chính trị thường xuất hiện với ngoại hình chau chuốt và lịch sự. Chính bởi vậy mà ngoại hình được xếp vào một trong những yếu tố góp phần giúp chúng ta tiếp nhận thông tin.
Yếu tố ngoại hình cũng được xếp vào một loại phi ngôn ngữ. Với các ngoại hình càng đầu tư sẽ càng cho thấy chất lượng và độ tin cậy của người nói.
Trang phục cũng là một trong những yếu tố giúp chúng ta thể hiện vị trí và đẳng cấp. Từ đó giá trị của lời nói cũng được tăng theo. Mặc dù đó là một điều tiêu cực những tại thời điểm hiện tại điều đó lại là đúng.
Thủ thuật giao tiếp phi ngôn ngữ
Chú ý đến các cử chỉ phi ngôn ngữ
Mỗi chúng ta đều có cách giao tiếp theo nhiều cách khác nhau. Chính vì thế bạn cần chú ý đến những điều sau: Cử chỉ, ánh mắt, điệu bộ, tư thế. Thậm chí cả các cử động nhỏ của cơ thể và giọng nói.
Cùng với tất cả các dấu hiệu sẽ giúp bạn truyền tải những thông tin quan trọng nằm ở ngoài lời nói. Thông qua đó sẽ quan sát kỹ hơn các thái độ không lời của người khác. Bạn cũng sẽ có khả năng giao tiếp phi ngôn ngữ hiệu quả hơn với mọi người xung quanh.
Chú ý đến các cử chỉ phi ngôn ngữ
Chú ý đến các hành vi không nhất quán
Có một số người có những hành vi phi ngôn ngữ không nhất quán nên bạn cần phải chú ý. Hoặc những người chủ động nói với bạn họ đang vui nhưng lại thể hiện thái độ nhíu mày và nhìn chằm chằm xuống đấy. Đó là hành vi không nhất quán.
Theo các nghiên cứu kết luận người đối thoại chỉ quan tâm đến những dấu hiệu về thái độ. Và cả cử chỉ và cảm xúc để đánh giá đến sự thành thực của những lời họ nói ra.
Ví dụ trong buổi nói chuyện bạn luôn hướng tới chủ đề vui vẻ. Bạn cũng bày tỏ rằng rất vui vì được nói chuyện với đối phương. Tuy nhiên trong lúc giao tiếp bạn lại bày tỏ khuôn mặt cau có. Cùng với đôi mắt dữ dằn và có những hành động tạo tiếng động lớn.
Điều này sẽ khiến cho đối phương cảm thấy thật ra bạn đang chẳng vui vẻ gì và có chút cáu giận. Bạn thấy đó, đôi khi đối phương chẳng quan tâm gì tới lời bạn nói. Mà họ đang rất chăm chú nhìn ngôn ngữ cơ thể của bạn để phán đoán cảm xúc thực của bạn.
Chú trọng giọng nói
Hoặc bạn có thể tập trung vào giọng nói của bản thân để diễn tả các thông tin và bày tỏ thái độ của bản thân. Từ nhiệt tình, thờ ở, vui vẻ đến giận dữ. Cần phải biết bắt đầu chú ý đến giọng nói và sức ảnh hưởng của phản ứng đến những người xung quanh.
Bạn hoàn toàn có thể sử dụng giọng nói để nhấn mạnh và hoàn thành những điều mà bạn muốn nói, muốn nghe. Bắt đầu chú trọng vào giọng nói của bản thân để đánh giá sức ảnh hưởng của nó. Cùng với phản ứng của những người xung quanh. Đặc biệt bạn có thể thử điều chỉnh giọng để nhấn mạnh những điều mà bạn muốn chuyển đến người nghe.
Ví dụ bạn muốn thể hiện rằng bản thân đang rất quan tâm đến một vấn đề bất kỳ nào đó. Hãy bắt đầu bằng việc thể hiện sự nhiệt tình bằng giọng nói sôi nổi của bạn.
Linh hoạt giao tiếp bằng ánh mắt
Khi một ai đó không nhìn trực tiếp vào mắt người khác thì điều đó có nghĩa là bản thân họ đang trốn tránh hoặc che dấu bí mật gì đó. Tuy nhiên những trường hợp quá chăm chú nhìn chằm chằm vào ai đó. Như vậy sẽ bị đánh giá là đang muốn đối đầu hoặc đe dọa đối phương.
Chính bởi vậy mà giao tiếp bằng mắt có vai trò rất quan trọng. Và những người giao tiếp bằng ánh mắt tốt nghĩa là họ sẽ điều chỉnh ánh mắt phù hợp hoàn cảnh. Họ sẽ làm cho người đối diện thoải mái, dễ chịu.
Để giao tiếp bằng ánh mắt tốt nhất và giúp cho đối phương cảm thấy hài lòng đó chính là sử dụng mẹo. Bạn chỉ nên nhìn thẳng vào mắt đối phương trong thời gian ngắn từ bốn đến 5 giây. Đó là khoảnh khắc đẹp và phụ hợp để lôi cuốn đối phương vào lời nói thoại của bạn.
Hỏi về các cử chỉ không lời
Bạn có thể sử dụng giao tiếp phi ngôn ngữ để thấu hiểu ngôn ngữ điệu bộ của người khác. Và tất nhiên đừng ngại đặt câu hỏi với bất kỳ ai.
Hoặc có một cách khôn khéo trong giao tiếp đó chính là nhắc lại suy nghĩ của bạn về người khác. Hoặc bạn có thể đặt ra những câu hỏi để hỏi rõ hơn.
Dùng cử chỉ giao tiếp hiệu quả và có ý nghĩa
Trong giao tiếp, giao tiếp bằng lời nói và không lời nói đều được sử dụng để truyền tải thông điệp. Bạn có thể cải thiện kỹ năng giao tiếp đó bằng lời nói. Hoặc thông qua cách dùng ngôn ngữ và cử chỉ lời nói để hỗ trợ và truyền tải được tất cả những ý nghĩa trong lời nói của bạn. Nó sẽ vô cùng hữu ích khi bạn bắt đầu một buổi diễn thuyết hoặc thuyết trình trước đám đông.
Dùng cử chỉ giao tiếp hiệu quả và có ý nghĩa
Quan sát các nhóm cử chỉ
Với riêng một cử chỉ đơn lẻ thì nó sẽ mang trong mình nhiều ý nghĩa khác nhau. Tuy nhiên điều đó chẳng có ý nghĩa gì cả. Bạn cần phải hiểu rõ, chìa khoá để phân tích được chính xác ngôn ngữ không lời chính là tìm kiếm các nhóm ngôn ngữ cử chỉ. Hoặc bạn có thể điều chỉnh cử chỉ và cùng cố với chung một điểm. Đừng quá chỉ quá chú trọng vào một cử chỉ trong nhiều cử chỉ vì nó sẽ khiến cho bạn đưa ra kết luận sai.
Xem xét tình huống và đánh giá những gì người khác truyền đạt
Ngay khi bạn đang giao tiếp với người khác mà luôn luôn chú trọng xem xét những tình huống và ngữ cảnh của họ. Đó là một trong những tình huống yêu cầu cử chỉ trịnh trọng. Với những cử chỉ này bạn có thể hiểu trong nhiều tình huống khác nhau.
Cần phải cân nhắc những cử chỉ không phù hợp với ngữ cảnh đó. Trường hợp mà bạn vẫn muốn cải thiện lại các cử chỉ thay cho giao tiếp không lời. Thì cần phải tập trung vào cách điều chỉnh ăn khớp mức độ với tình huống yêu cầu.
Không sử dụng hành vi sai lệch
Đối với một số người thì thường đánh giá những hành động bắt tay là thể hiện cá tính mạnh mẽ. Ngay cả khi bạn có những hành động bắt tay yếu ớt cũng được đánh giá là thiếu can đảm.
Ví dụ bạn muốn chứng minh để lập luận các quan điểm quan trọng với khả năng điều chỉnh cử chỉ không lời. Hoặc trong thực tế bạn chỉ cần bắt tay một cách lỏng lẻo cũng sẽ điều chỉnh dễ dàng.
Đừng quên chú trọng quan sát đến những nhóm hành vi trong giao tiếp. Với các cử chỉ tổng quan này bạn sẽ nói lên được nhiều điều và nhiều hơn những xử chỉ đơn lẻ tách biệt.
Chăm chỉ luyện tập
Trong giao tiếp có nhiều người sẽ có sở trường sử dụng giao tiếp không lời rất hiệu quả. Hoặc bạn cần chú trọng đến những cử chỉ của đối phương để dễ dàng thấu hiểu họ hơn.
Với những người này thường có khả năng thấu hiểu đối phương. Và để đạt được nó họ đã rèn luyện kỹ năng này thường xuyên. Bằng cách chú tâm đến hành vi phi ngôn ngữ và giao tiếp không lời. Thông qua đó sẽ chú ý đến hành vi không lời và luyện tập các kỹ năng nhuần nhuyễn. Như vậy bạn sẽ dễ dàng rèn luyện kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ của mình hoàn thiện hơn.
Cách để phi ngôn ngữ ảnh hưởng đến diễn ngôn bằng lời nói
Sử dụng tín hiệu phi ngôn ngữ
Mỗi chúng ta có thể sử dụng tín hiệu phi ngôn ngữ và nhấn mạnh lời nói của mình. Những người sử dụng tín hiệu phi ngôn ngữ giỏi đều biết cách thực hiện điều này. Có thể sử dụng cử chỉ mạnh mẽ và tuỳ chỉnh thay đổi âm lượng của giọng nói. Hoặc bạn có thể kết hợp điều chỉnh tốc độ nói và tạm dừng nói khi có chủ ý.
Kết hợp phi ngôn ngữ và lời nói
Tiếp theo bạn cần kết hợp phi ngôn ngữ và lời nói để thể hiện hành vi phi ngôn từ của mình. Bạn có thể thực lặp lại những gì chúng ta nói và đồng ý với ai đó khi họ gật đầu.
Thay thế lời nói bằng tín hiệu phi ngôn ngữ
Thay thế lời nói bằng tín hiệu phi ngôn từ sẽ giúp bạn không cần phải nói quá nhiều từ và trình bày quá nhiều thứ. Chỉ với một cử chỉ đơn giản là có thể nói lên tất cả.
Ví dụ như bạn có thể lắc đầu để bày tỏ sự không đồng ý, trả lời không. Như vậy bạn không cần phải trả lời quá nhiều.
Điều chỉnh lời nói bằng tín hiệu phi ngôn ngữ
Điều chỉnh lời nói bằng tín hiệu phi ngôn ngữ để báo tín hiệu. Đây được gọi là tín hiệu rẽ. Và với những cử chỉ kết hợp với cách phát âm sẽ giúp bạn có thể dễ dàng thay thế các vai trò đàm thoại phù hợp. Kết hợp nhuần nhuyễn giữa các kỹ năng nói và nghe.
Đối lập giữa lời nói và tín hiệu
Trong nhiều trường hợp thông điệp đôi khi mâu thuẫn với những gì chúng ta nói. Ví dụ một người nói với một cô gái rằng anh ý đã có một khoảng thời gian rất đẹp ở bãi biển. Những khi nhìn vào khuôn mặt và biểu cảm lại thấy không biểu lộ cảm xúc vui vẻ.
Lưu ý khi sử dụng giao tiếp phi ngôn ngữ
Biểu cảm khuôn mặt
Thể hiện nụ cười trên khuôn mặt bạn là một trong những vũ khí lợi hại nhất trong giao tiếp. Nó giúp bạn và đối phương cảm thấy thoải mái, vui vẻ và cởi mở hơn. Nhưng một số trường hợp thì những nụ cười này lại mang ý nghĩa khác.
Người Mỹ thường xuyên sử dụng nụ cười để biểu lộ cảm xúc rõ hơn người châu Á và người Nga. Còn người Nhật thì thường sử dụng nụ cười để thể hiện lòng kính trọng và che dấu đi sự buồn phiền của bản thân.
Gật đầu
Trong giao tiếp ở nước ta và một số nước khác thì gật đầu. Có nghĩa là có và lắc đầu nghĩa là không. Tuy nhiên ở Hy Lạp hay Bulgaria thì điều đó lại hoàn toàn ngược lại. Hành động gật đầu nghĩa là bày tỏ sự không hài lòng và tỏ ý “Không”. Còn lắc đầu thì nghĩa là có. Chính vì thế bạn cần phải chú ý xem đối tượng giao tiếp của mình. Đó là ai để sử dụng giao tiếp phi ngôn ngữ phù hợp
Cử chỉ ngón tay
Một trong những giao tiếp phổ biến được sử dụng nhiều đó chính là sử dụng ngón tay. Đây là hành động giao tiếp phi ngôn ngữ. Tuy nhiên ở một số nơi thì các cử chỉ của ngón tay có ý nghĩa và khác biệt rất lớn. Ví dụ như khi bạn giơ ngón tay cái lên để bày tỏ sự đồng ý thì ở nước Mỹ nó lại bày tỏ sự đồng tình và khích lệ. Còn ở một số nước Tây Phi thì có nghĩa là đồ dở hơi.
Khoảng cách
Trong các cuộc trò chuyện thì khoảng cách mang những ý nghĩa khác nhau. Ví dụ như ở nước Trung Đông và các nước Mỹ Latinh. Thì những người nói chuyện có xu hướng gần nhau để thể hiện sự thân mật và tình cảm. Tuy nhiên ở những nước châu Âu họ lại rất chú trọng khoảng cách. Giữa hai người cần giữ khoảng cách xa nhau để thể hiện sự tôn trọng.
Lưu ý khi sử dụng giao tiếp phi ngôn ngữ
Sự đụng chạm
Khi gặp nhau đối phương thường sử dụng hành động bắt tay để thay cho lời chào. Và thể hiện sự tôn trọng. Đặc biệt là với một số hành động như ôm hôn thì lại không được sử dụng, áp dụng rộng rãi. Đặc biệt là ở các nước châu Á. Ngay khi nó mang ý nghĩa khiếm nhã cũng không được phép.
Ánh mắt
Đối với những người ở châu Âu thường quan niệm. Khi trò chuyện họ sẽ nhìn chăm chăm vào người đối diện để bày tỏ sự thành thật. Và tuyệt đối không cố ý muốn che dấu điều gì cả. Nhưng ở các nước châu Á thì hành động nhìn thẳng vào người đối diện sẽ bị đánh giá. Đó là vô lễ và làm mất điểm trong mắt đối phương.
Tổng kết
Hy vọng với những chia sẻ trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về giao tiếp phi ngôn ngữ. Với những kiến thức và mẹo trong giao tiếp sẽ giúp bạn hoàn thiện kỹ năng của bản thân. Ngoài ra bạn cũng sẽ dễ dàng xây dựng các mối quan hệ trong công việc, học tập và cuộc sống.
Với những bạn đọc quan tâm muốn biết thêm nhiều phương pháp, kỹ năng giao tiếp hãy nhanh tay đăng ký và theo dõi khoá học giao tiếp đang được nhiều người theo dõi nhất trên Box được giảng dạy bởi các chuyên gia hàng đầu lĩnh vực.
Chúc bạn thành công!
