Trái phiếu là gì? Những rủi ro cần lưu ý khi đầu tư trái phiếu

Đối với những người mới tham gia vào thị trường tài chính tìm hiểu về trái phiếu là gì? Đặc điểm của nó như thế nào và có bao nhiêu loại trái phiếu. Làm sao để phân biệt được cổ phiếu và trái phiếu. Mời bạn cùng Box.edu tìm hiểu bài viết này nhé.

Mục lục bài viết

Trái phiếu là gì?

Trái phiếu chính là một loại chứng nhận nghĩa vụ nợ của người phát hành bắt buộc phải trả cho người sở hữu trái phiếu đối với một khoản tiền cụ thể. Trong khoảng thời gian được xác định cụ thể, với một khoản lợi tức đúng theo quy định. Người phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp. Hoặc tổ chức chính quyền của nhà nước như kho bạc nhà nước.

trai-phieu-la-gi

Trái phiếu là gì

Đặc điểm của trái phiếu

Không chỉ có công ty, Chính phủ Trung ương và địa phương cũng có thể phát hành được trái phiếu.

Bất kỳ một cá nhân hoặc doanh nghiệp nào cũng có quyền mua trái phiếu, kể cả chính phủ. Những loại trái phiếu được ghi tên chính là trái phiếu ghi danh. Ngược lại, trái phiếu chưa được ghi tên gọi là trái phiếu vô danh.

Người mua trái phiếu chính là người cho chủ thể phát hành vay tiền. Và đồng thời là chủ nợ của chủ thể phát hành trái phiếu đó. Nó khác với người mua cổ phiếu chính là người chủ sở hữu công ty.

Thu nhập từ trái phiếu chính là tiền lãi. Thường là khoản thu cố định và không bị phụ thuộc vào kết quả sản xuất. Tình hình hoạt động kinh doanh của công ty.

dac-diem-trai-phieu

Trái phiếu là gì? Đặc điểm của trái phiếu

Trái phiếu chính là chứng khoán nợ. Bởi vậy nên trong trường hợp công ty bị phá sản hoặc dừng hoạt động. Sẽ phải thanh toán cho những người chủ trái phiếu đầu tiên. Sau đó, đến lượt các cổ đông.

Với những đặc điểm bên trên. Xét trên phương diện của một nhà đầu tư thì trái phiếu sẽ mang tính ổn định. Và ít gặp phải rủi ro hơn cổ phiếu. Chính vì vậy, trái phiếu cũng là một loại chứng khoán được nhiều nhà đầu tư quan tâm.

Phân loại trái phiếu

Việc phân loại trái phiếu sẽ được dựa trên từng đặc điểm khác nhau của trái phiếu đó. Ví dụ như người phát hành, tính chất của trái phiếu, lợi tức hay hình thức.

phan-loai-trai-phieu

Trái phiếu là gì? Phân loại trái phiếu

Phân loại theo người phát hành

Trái phiếu của doanh nghiệp là các trái phiếu được các công ty trách nhiệm hữu hạn. Công ty cổ phần hoặc doanh nghiệp nhà nước phát hành với mục đích tăng vốn hoạt động. Trái phiếu của doanh nghiệp đa dạng và nhiều loại.

Trái phiếu của chính phủ: Mục đích đáp ứng được nhu cầu chi tiêu của chính phủ. Chính phủ huy động tiền nhàn rỗi của nhân dân phát hành trái phiếu. Trái phiếu của chính phủ được xem là đơn vị phát hành có uy tín cao trên thị trường. Bởi vậy, trái phiếu của chính phủ thường được xem là dạng chứng khoán có ít rủi ro nhất.

Trái phiếu của các đơn vị, tổ chức tài chính, ngân hàng: cũng có thể được phát hành trái phiếu nhằm tăng vốn hoạt động.

Phân loại theo lợi tức trái phiếu

Trái phiếu có lãi suất biến động ( chính là lãi suất thả nổi ): Là một loại trái phiếu mà lợi tức sẽ được trả vào những kỳ có sự khác nhau. Và nó sẽ được tính theo một lãi suất có sự biến đổi theo lãi suất tham chiếu của trái phiếu.

Trái phiếu có lãi suất bằng không: Chính là một loại trái phiếu mà người mua sẽ không được nhận lãi suất. Những sẽ được mua với giá ưu đãi thấp hơn so với mệnh giá. Và sẽ được hoàn trả bằng mệnh giá khi trái phiếu đó đáo hạn theo quy định.

Trái phiếu có mức lãi suất cố định: Là loại trái phiếu mà lợi tức sẽ được xác định dựa theo tỷ lệ phần trăm ( % ) cố định dựa vào mệnh giá.

Phân loại theo mức độ đảm bảo thanh toán của người phát hành

Trái phiếu đảm bảo: Là dạng tái phiếu mà người phát hành sẽ sử dụng một tài sản có giá trị làm vật đảm bảo cho việc phát hành. Khi nhà phát hành bị mất đi khả năng thanh toán. Thì chủ của trái phiếu đó có quyền thu và bán tài sản đó. Để thu hồi lại được số tiền mà người phát hành vẫn còn nợ. Tuy nhiên tùy theo những đặc điểm mà trái phiếu bảo đảm sẽ được phân loại như sau:

Trái phiếu có tài sản cầm cố

Là một dạng trái phiếu bảo đảm bằng việc người phát hành một tài sản bất động sản nào đó mục đích thanh toán cho chủ trái phiếu. Thường thì giá trị của tài sản cầm cố sẽ lớn hơn tổng mệnh giá của trái phiếu được phát hành nhằm đảm bảo quyền lợi cho chủ trái phiếu.

Trái phiếu bảo đảm bằng chứng khoán không ký quỹ

Là dạng trái phiếu được bảo đảm bằng việc người phát hành sẽ đem ký quỹ số chứng khoán chuyển nhượng của mình sở hữu để làm tài sản đảm bảo.

Trái phiếu không đảm bảo: Là dạng trái phiếu được phát hành mà không có tài sản đảm bảo. Mà dùng uy tín của công ty hoặc người phát hành đảm bảo.

Phân loại dựa vào hình thức trái phiếu

Trái phiếu ghi danh: Chính là loại trái phiếu được ghi tên của người mua và trong sổ sách của người phát hành theo đặc điểm của trái phiếu.

Trái phiếu vô danh: Là dạng trái phiếu không được ghi tên người mua và trong sổ sách của người phát hành trái phiếu. Chủ sở hữu trái phiếu là người sẽ được hưởng quyền lợi trái phiếu vô danh này.

Phân loại dựa vào tính chất trái phiếu

Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu: Là dạng trái phiếu có kèm với điều kiện cho phép chủ sở hữu trái phiếu được quyền mua một số lượng cổ phiếu nhất định của công ty.

Trái phiếu có thể mua lại: Là loại trái phiếu cho phép nhà phát hành có quyền mua lại một hoặc toàn bộ trước khi trái phiếu đến hạn thanh toán.

Trái phiếu chuyển đổi: Là dạng trái phiếu được phát hành bởi công ty và có thể chuyển đổi thành cổ phiếu của công ty đó. Việc này sẽ được quy định cụ thể về tỷ lệ và thời gian khi mua trái phiếu.

Những rủi ro cần lưu ý khi đầu tư trái phiếu

Đầu tư trái phiếu thực chất chính là giao dịch cho vay. Với người đầu tư trái phiếu là người cho vay và người phát hành trái phiếu ( Chính phủ, ngân hàng, doanh nghiệp ). Là người đi vay. Nhà phát hành sẽ có nhiệm vụ phải thanh toán cho chủ sở hữu trái phiếu theo đúng cam kết được xác định trong bản hợp đồng vay.

Rủi ro lãi suất

Lãi suất và giá của trái phiếu luôn có sự đối nghịch

Bởi khi lãi suất giảm, các nhà đầu tư luôn tìm kiếm nắm bắt cơ hội khóa lãi suất cao nhất trong thời gian lâu nhất có thể. Hõ sẽ thu lãi từ các trái phiếu trả lãi suất cao hơn so với giá thị trường thời điểm đó. Chính nhu cầu gia tăng sẽ dẫn đến việc giá trái phiếu tăng theo.

Và ngược lại, khi mức lãi xuất tại thời điểm đó tăng cao. Các nhà đầu tư sẽ từ bỏ đi trái phiếu được trả lãi xuất thấp. Vì đó sẽ làm cho giá trái phiếu bị giảm.

Rủi ro khi tái đầu tư

Việc tái đầu tư là do chủ phát hành trái phiếu đã nhận được tiền nhưng lại không có cơ hội để tái đầu tư với mức lãi suất tương đương. Đây được xem là hình thức khác phổ biến của các doanh nghiệp và nó sẽ làm ảnh hưởng đến lợi nhuận của các nhà đầu tư.

Đặc tính của nó chính là có thể thu hồi được trái phiếu và cho phép công ty phát hành mua lại trái phiếu trước khi đến ngày đáo hạn. Sau đó, người sở hữu trái phiếu sẽ nhận được khoản thanh toán gốc có giá trị cao hơn so với mệnh giá.

Mặt khác, trái phiếu có thể thu hồi đó là chính nhà đầu tư sẽ nhận được tiền. Nhưng không thể tái đầu tư ở mức lãi suất tương đương được. Về lâu dài thì rủi ro do tái đầu tư sẽ có tác động xấu đến lợi nhuận đầu tư. Do đó, trước khi quyết định mua trái phiếu, nhà đầu tư sẽ phải lựa chọn những loại trái phiếu không có đặc tính thu hồi. Mục đích để nhận được mức lãi suất cao hơn đồng thời cũng giảm thiểu rủi ro khi tái đầu tư vào những lần tiếp theo.

Rủi ro do lạm phát

Trong vài năm trở lại đây, tình trạng lạm phát tại thị trường Việt Nam đang ở mức tăng dần. Nó làm ảnh hưởng xấu đến lãi suất, làm giảm đi sức mua đối với các loại trái phiếu. Khiến chủ trái phiếu thu về lãi suất thực âm.

Khi chi phí sinh hoạt tăng cao, giá lạm phát tăng nhanh một cách chóng mặt. So với lãi suất tăng của trái phiếu. Ví dụ như: một nhà đầu tư khi mua trái phiếu có khả năng thu được lãi suất 2%, nhưng khi lạm phát dần tăng lên 4% thì lợi nhuận thực tế nhà đầu tư thu được là -2%. 

Rủi ro do tín dụng

Trái phiếu chính phủ được coi là một loại trái phiếu có tỷ lệ rủi ro ở mức thấp nhất. Bởi chính phủ có khả năng thu thuế hoặc có quyền phát hành tiền để thanh toán cho chủ trái phiếu khi đáo hạn. Nhưng khi chủ trái phiếu của các doanh nghiệp thì sẽ không được đảm bảo an toàn như vậy. Do trái phiếu của công ty có mức độ rủi ro cao hơn và phải trả lãi suất cho các nhà đầu tư cao hơn. 

Rủi ro do tính thanh khoản

Tính thanh khoản chính là khả năng quy đổi thành tiền của tài sản. Trong nhiều trường hợp nhà đầu tư có thể không bán được trái phiếu doanh nghiệp của mình một cách dễ dàng bởi thị trường của nó là quá nhỏ. Chỉ với vài người mua bán đã làm ảnh hưởng đến giá cả. Chúng sẽ tác động trực tiếp đến tỷ suất sinh lời kỳ vọng của chủ trái phiếu.

Việc lãi suất thấp trong một đợt phát hành trái phiếu. Là nguyên nhân có thể dẫn đến sự biến động về giá. Và nó gây ảnh hưởng xấu đến lợi nhuận của nhà đầu tư trái phiếu khi bán. Nó cũng tương tự như cổ phiếu được giao dịch trong một thị trường bé. Nhà đầu tư nhiều khi phải bán đi trái phiếu của mình với giá thấp hơn lúc mua vào.

Rủi ro do xếp hạng

Trong trường hợp công ty bị xếp hạng tín dụng thấp. Hoặc là hoạt động kinh doanh của công ty đó đang gặp vấn đề. Ngân hàng hoặc các đơn vị tổ chức cho vay có thể tính lãi suất cao hơn cho khoản vay này của công ty. Điều này sẽ làm ảnh hưởng xấu đến việc chi trả các khoản nợ. Cho các chủ trái phiếu hiện tại của công ty và sẽ gây tổn thất cho các nhà đầu tư trái phiếu.

Phân biệt trái phiếu và cổ phiếu

Trái phiếu và cổ phiếu chính là 2 dạng chứng khoán cơ bản phổ biến nhất hiện nay. Nhiều người mới tham gia vào thị trường tài chính vẫn chưa phân biệt được khái niệm này. Dưới đây là đoạn so sánh cổ phiếu và trái phiếu nhà đầu tư mới cần lưu ý nhé.

phan-biet-co-phieu-trai-phieu

Trái phiếu là gì? So sánh cổ phiếu và trái phiếu

Tiêu chí  Trái phiếu Cổ phiếu
Khái niệm Trái phiếu là một dạng chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của bên phát hành trái phiếu

Có thể hiểu trái phiếu chính là giấy ghi nợ được quy định nghĩa vụ của một công ty phát hành ( người vay ) phải trả cho người nắm giữ trái phiếu ( người cho vay ) một khoản tiền theo quy định

Cổ phiếu chính là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành ra. Nó chính là bút toán ghi sổ hoặc là dữ liệu điện tử được xác nhận quyền sở hữu một hoặc số cổ phẩn của công ty đó.

Cổ phiếu cũng chính là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ ghi nhận quyền sở hữu đối với một phần vốn điều lệ của công ty.

Đơn vị phát hành Công ty TNHH, công ty cổ phần Công ty cổ phần
Quyền của chủ sở hữu – Nhà đầu tư sở hữu trái phiếu sẽ được trả lãi định kỳ, lãi suất ổn định và không bị phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của công ty.

– Người sở hữu cổ phiếu sẽ được gọi là cổ đông của công ty cổ phần

– Nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu của công ty sẽ trở thành cổ đông và tùy thuộc vào từng loại cổ phần họ nắm giữ sẽ có những quyền khác nhau.

– Được chia lợi nhuận ( Còn được gọi là cổ tức ). Tuy nhiên phần lợi nhuận này sẽ không được ổn định mà nó sẽ bị phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của công ty

– Nhà đầu tư cũng có quyền tham gia vào việc điều hành và quản lý công ty. Tham gia biểu quyết các vấn đề của công ty

– Người sở hữu trái phiếu chính là chủ nợ của công ty 

Thời hạn sở hữu Thời hạn được ghi rất cụ thể trong trái phiếu Không có thời hạn cụ thể nào
Thứ tự thanh toán ưu tiên khi công ty bị phá sản hoặc giải thể Ưu tiên thanh toán trước  Sẽ được thanh toán sau khi công ty đã thanh toán hết các nghĩa vụ khác

 

Tổng kết 

Trên đây là toàn bộ nội dung mà Box.edu đã cung cấp cho bạn biết trái phiếu là gì? Hy vọng, với những chia sẻ đó cùng với các đặc điểm trên. Sẽ giúp cho các bạn hiểu hơn về trái phiếu.

Rate this post
Xin chào các bạn! Mình là Hà Nguyên Phương Hiện đang là tác giả của Box.edu.vn website nổi tiếng chuyên review, đánh giá, giới thiệu các khóa học hay nhất hiện nay.